Maymun Çiçeği Virüsü Nedir

Maymun Çiçeği Virüsü Nedir?
Maymun çiçeği virüsü, Ortopoksvirüs cinsine ait, insanlara genellikle enfekte bir kişi veya hayvanın cilt lezyonları veya vücut sıvılarıyla doğrudan temas yoluyla bulaşan zoonotik bir virüstür. Daha çok Orta ve Batı Afrika'da görülür. Belirtileri arasında ateş, baş ağrısı, lenf bezlerinde şişlik, kas ağrıları ve yorgunluk bulunur. Dökküntüler genellikle yüz, eller, ayaklar ve ağızda başlar ve zamanla sıvı dolu lezyonlara dönüşür.
Mpox virüsü, çiçek hastalığına neden olan variola virüsü ile aynı aileden olmasına rağmen, genellikle daha hafif seyreder ve nadiren ölümcüldür. Maymun çiçeği olarak adlandırılsa da, hastalığın tam olarak kökeni bilinmemektedir. Ancak Afrika'daki kemirgenler ve primatlar (maymunlar gibi) virüsü taşıyabilir ve insanlara bulaştırabilir.

Maymun Çiçeği Virüsü Nasıl Bulaşır?

Virüs, enfekte bir kişiyle doğrudan temastan (öpüşme, cinsel ilişki), uzun süre yüz yüze konuşmaktan, virüslü kişinin kullandığı giysi, çarşaf veya havluların kullanılmasından, ya da enfekte hayvanlarla (sıçan, fare, sincap gibi) temas yoluyla bulaşabilir. Ayrıca, enfekte hayvanların derisine, ısırığına, sıvısına veya atıklarına temas ederek de bulaşabilir.

Maymun Çiçeği Virüsü Belirtileri Nelerdir?
Belirtiler genellikle şunlardır:

Yüzde, ağız içinde ve vücudun diğer bölgelerinde (eller, ayaklar, genital bölge, anüs) sivilce veya kabarcıklar şeklinde döküntüler
Ateş
Lenf bezlerinde şişlik
Halsizlik
Kas ve sırt ağrıları
Baş ağrısı
Solunum yolu problemleri (öksürük, burun tıkanıklığı)
Üşüme ve titreme
Döküntüler genellikle düz, kırmızı şişlikler olarak başlar, sonra irinle dolan kabarcıklara dönüşür ve son olarak kabuklanıp dökülür. Bu süreç 2-4 hafta sürebilir.

Belirtiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Semptomlar genellikle virüse maruz kaldıktan 3 hafta içinde ortaya çıkar. İlk belirtiler genellikle grip benzeri olup, 1-4 gün sonra döküntüler gelişir.

Maymun Çiçeği Virüsü Nasıl Teşhis Edilir?
Maymun çiçeği virüsü teşhisi genellikle PCR testi ile yapılır. Bu test, ciltteki lezyonlardan veya gerektiğinde anal/rektal sürüntülerden alınan örneklerle yapılabilir. Ayrıca, bağışıklık sistemi antikorlarını kontrol eden bir kan testi de gerekebilir.

Maymun Çiçeği Virüsünden Nasıl Korunulur?
Çiçek hastalığına karşı aşılanmak, maymun çiçeğine karşı da koruma sağlar.
Enfekte kişilerle doğrudan temastan kaçının.
Hastalığı taşıyanların eşyalarını kullanmaktan kaçının.
Enfekte hayvanlardan uzak durun.
Ellerini sık sık sabun ve su ile yıkayın veya alkol bazlı el dezenfektanı kullanın.

Tedavi Nasıl Yapılır?
Spesifik bir tedavi olmasa da, çiçek hastalığına karşı geliştirilen antiviral ilaçlar maymun çiçeği virüsünü tedavi etmekte kullanılabilir. Tedavi, genellikle ağrı ve diğer belirtileri hafifletmeyi hedefler. Erken tedavi önemlidir.

Maymun Çiçeği ve Su Çiçeği Arasındaki Farklar
Maymun çiçeği virüsü Ortopoksvirüs ailesindeyken, suçiçeği virüsü uçuk virüsleri ailesindendir.
Suçiçeği daha bulaşıcıdır ve daha hızlı yayılır.
Suçiçeği genellikle 2 hafta içinde iyileşirken, maymun çiçeği 2-4 hafta sürebilir.

Sık Sorulan Sorular
Maymun çiçeği virüsü öldürür mü? Nadir de olsa ölümcül olabilir. Ancak belirtiler ortaya çıktığında erken tedavi ile iyileşme şansı yüksektir.


İyileşme süresi nedir? Genellikle 2-4 hafta sürer.


İnsandan insana bulaşma nasıl önlenir? Belirtileri olan kişilerle yakın temastan kaçının, izole edin ve kişisel hijyene dikkat edin.


Hayvandan insana bulaşma riski nasıl azaltılır? Hasta hayvanlarla ve dokularıyla temastan kaçının, koruyucu giysiler giyin.


Virüs yeni mi? Hayır, ilk insan vakası 1970 yılında kaydedilmiştir.


Virüs neden önemli? Son dönemdeki vaka artışı, hastalığın yayılma riskini artırmıştır. Türkiye'de ise sınırlı vakalar bildirilmiştir.


Cinsel temas etkili mi? Virüs cinsel temas yoluyla da bulaşabilir ancak sadece cinsel yolla bulaşan bir hastalık değildir.